Możliwości zrównoważonego rolnictwa: bioróżnorodności, żywności suwerenność, bezpieczeństwo. I kluczową rolę rolników prowadzących małe gospodarstwa.
Przyszłość: zrównoważonego rolnictwa i co można sobie zrobić.
Ochrona gleby i prawo do żywności dla wszystkich: konsumentów na świecie można określić rodzaje wsparcia rolnictwa modelu z dziennych gestów. Wynik jest globalnym.
Rolnictwo zrównoważone podejście daje możliwość rolników prowadzących małe gospodarstwa dostępu do zasobów produkcyjnych, a także posiadać i służą do zabezpieczania ich źródeł utrzymania.
Zrównoważonego rolnictwa mogą łagodzące zmiany klimatu poprzez zmniejszenie uzależnienia od paliw kopalnych i potrzeb energetycznych przy jednoczesnym zmniejszeniu wykorzystania nawozów azotowych.
Praktyki takie jak płodozmianu zwiększenia dostępności pożywienia przez cały rok i zapewniają większą elastyczność do wyjątkowych zjawisk pogodowych. Wreszcie małych producentów stanowią ponad połowę produktów żywnościowych, na świecie. Przyczyniają się ponad 90% produkcji rolnej w Afryce.
|
Definicja Ten rodzaj podejścia wspiera społeczność rolniczą w zwiększaniu ich zysków i kontroli nad systemami produkcji, włącznie z przetwórstwem i marketingiem produktów rolnych. Zrównoważone rolnictwo dotyczy zdolności gospodarstwa do produkcji żywności, nie niszcząc ziemi, ekosystemu i „kapitału ludzkiego” oraz do zmniejszania (lub eliminowania)ichzależności od czynników zewnętrznych np. nawozów, czy pestycydów chemicznych. | |
| Korzyści dla klimatu Zrównoważone rolnictwo może pomóc kontrolować zmiany klimatyczne poprzez zmniejszanie zależności od paliw kopalnianych oraz potrzeb energetycznych, w szczególności zmniejszając zużycie nawozów azotowych. Z globalnej emisji gazów wytwarzanych przez człowieka w 2005 roku około 50% tlenku azotu i około 47% metanu (gazy mające znaczący wpływ na globalne ocieplenie) pochodziło z rolnictwa.. Emisje tlenku azotu z rolnictwa są głównie wytwarzane przez nawozy azotowe oraz obornik, które c o są często używane w nadmiernych ilościach, a więc niezupełnie wykorzystywane przez rośliny. Uprawa ryżu na polach zalewowych orazrozkład fermentacyjny dokonywany przez przeżuwaczy również przyczyniająsię do emisji metanu. | |
| Mniejsze zużycie paliw kopalnych Rolnictwo przemysłowe jest również w dużym stopniu zależne od paliw kopalnych. Produkcja i dystrybucja nawozów syntetycznych przyczynia się znacząco do emisji gazów cieplarnianych: łącznie między 0,6 i 1,2 % na świecie. Dzieję się tak, ponieważ produkcja nawozów wymaga sporej ilości energii związanej z późniejszą emisją dwutlenku węgla, podczas gdy produkcja salater również wytwarza tlenek azotu. Agenda ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa zwraca uwagę na to, że rolnicwo ekologiczne zmniejsza emisję CO2 od 48-60%, a konsumpcję energii o 25-50% w stosunku do rolnictwa tradycyjnego. Praktyki, takie jak kompostowanie, pomagają również „wyłapywać” CO2 w glebie i zwiększają jej masę organiczną . Zalesianie i wegetacja, silnie wspierane przez zrównoważone rolnictwo, również pomagakontrolować emisję CO2. Wreszcie, zrównoważone rolnictwo ulepsza „odporność” lub zdolność do dostosowywania się do kryzysów klimatycznych. Praktyki takie jak płodozmianzwiększają dostępność żywności w ciągu całego roku a produkcja różnorodnych artykułów żywnościowych oraz nasion daje większą elastyczność w wypadku jakichkolwiek ekstremalnych zdarzeń klimatycznych. | |
| Skandal marnowania jedzenia Zgodnie z badaniem zleconym przez Agendę ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa , ok. 1/3 żywności produkowanej każdego roku - mniej więcej 1,3 mld ton - jest marnowana. Kraje wysokouprzemysłowione oraz rozwijające się marnują prawie tę samą ilość żywności - odpowiednio 670 i630 mln ton. Każdego roku, konsumenci w krajach zamożnych marnują prawie równoznaczną ilość żywności (222 mln ton), co całkowita produkcja żywności w krajach Afryki Subsaharyjskiej (230 mln ton). Owoce i warzywa oraz rośliny bulwiaste i korzeniowe są najczęściej marnowanymi artykułami żywnościowymi. Całkowita ilość żywności, która jest każdego roku marnowana, jest równoznaczna z ponad połową rocznej produkcji zbóż (2,3 mld ton w 2009/2010). | |
| Standardy jakości Dokładniej, spore ilości żywności są również marnowane z powodu standardów jakości, które nadają zbyt dużą wagę jej wyglądowi. Badania wykazują, że konsumenci kupowaliby produkty, które nie spełniają standardów wyglądu produktu, pod warunkiem że byłyby one bezpieczne i miały dobry smak Zgodnie z raportem, konsumenci najwyraźniej posiadają moc, aby wpłynąć na standardy jakościowe i powinni tę moc wykorzystać. Sprzedaż produktów bezpośrednio z ziemi, bez konieczności spełniania sklepowych standardów jakości, to kolejna propozycja oferowana w raporcie Agendy ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa .Może to mieć miejsce w sklepach i na bazarkach prowadzonychprzez producentów. Powinniśmy również zidentyfikować alternatywne użycie żywności, która w innym wypadku zostanie wyrzucona. | |
| Kupowanie więcej, niż potrzebujemy Konsumenci krajów zamożnych, mają zwyczaj kupowania więcej żywności, niż tak naprawdę potrzebują. Przykładem jest klasyczna oferty „Kup jeden, a drugi otrzymasz gratis”, którą często widzimy, czy zbyt duże porcje gotowych produktów oferowanych w przemyśle żywnościowym. Następnie pojawiają się bufety ze stałymi cenami bez względu na ilość zjedzonego jedzenia, oferowane przez wiele restauracji, które niepotrzebnie popychają konsumentów do napełniania ich talerzy. Raport podkreśla, że zwykle konsumenci nie planują swoich zakupów żywnościowych w odpowiedni sposób, a niezużyta żywność jest często wyrzucana, gdy przekroczy swoją datę ważności. | |
| Rola drobnych producentów Via Campesina wyjaśnia: „mimo że biznes rolniczy kontroluje większość nadających się pod uprawę ziem w prawie każdym kraju na świecie, dostępną dziś żywność zawdzięczamy rodzimym rolnikom. Na całym świecie rolnicy drobno obszarowi kontrolują mniej niż połowę ziem rolnych, ale produkują większość spożywanej przez nas żywności.Na przykład w Brazylii, drobni producenci produkują za 87% manioku, 70% fasoli, 46% kukurydzy, 34% ryżu, 58% mleka, 50% drobiu, 59% wieprzowiny i 30% cielęciny, 38% kawy, oraz wiele innych . Rolnicy posiadają mniej niż 25% terenów rolniczych, ale generują 40% wartości rolnictwaw kraju. Rolnicy i producenci rodzinni traktują produkowane przez siebie artykuły jako swoje powołanie. Powołaniem agrobiznesu jest eksport”. | |
| Drobni producenci karmią świat Trzy czwarte ludzi ubogich na świecie i 70% osób cierpiących z powodu głodu żyje w społecznościach wiejskich, gdzie drobne rolnictwo zapewnia dochódi źródło żywności. Drobni producenci zaopatrują w żywność ponad połowę świata. Są odpowiedzialni za ponad 90% produkcji rolnej w Afryce i za większość kukurydzy, fasoli oraz ziemniaków uprawianych nie na eksport w Ameryce Łacińskiej. Według danych dostarczonych przez Action Aid, przeżycie ok. 2 mld ludzi w krajach ubogich zależy bezpośrednio od rolnictwa. Kobiety reprezentują przytłaczającą większość rolniczej siły roboczej i produkują większość żywności, która jest spożywana lokalnie. Z ok. 525 mln gospodarst rolniczych na świecie, ok. 404 mln są to drobne gospodarstwa z co nawyżej dwoma hektarami ziemi. | |
| Co mamy na myśli poprzez długi łańcuch? Ilość pośredników pomiędzy producentami żywności i końcowymi konsumentami, może być ogromna i - jak już zauważyliśmy - zangażować kilka grup. Obejmują je hurtownicy, giełda międzynarodowa, międzynarodowe firmy żywnościowe oraz ogromne łańcuchy dystrybucyjne. Na każdym etapie, wartość produktu jest przekazywana z producenta na kolejne ogniwo łańcucha. Skutkiem tego jest brak gospodarczej samowystarczalności małych producentów, a często również i prawdziwy wyzysk. Pogoń za zyskiem na poszczególnych ogniwach łańcucha jest siłą napędową procesu produkcji, opierającego się na intensywnym rolnictwie, handlu międzynarodowym i zanieczyszczeniu środowiska. W celu zwiększenia zysku, jakość produktu jest obniżona, ze szkodą dla konsumenta, który płaci większość opłat za finansowanie kampanii reklamowych i marketingowych. | |
| Co mamy na myśli poprzez krótki łańcuch? Zmniejszenie liczby ogniw pośredniczących między producentem rolnym i końcowym konsumentem posiada wiele istotnych zalet. Większość wartości produktu pozostaje w rękach producenta, co oznacza, że może on zapewnić sobie trwałość ekonomiczną i prawną. Bezpośredni związek producent-konsument zwiększa zaufanie pomiędzy stronami, zapewniając produkty wysokiej jakości i szacunek dla zawartych umów. Krótki łańcuch dystrybucji zmniejsza również negatywny wpływ na środowisko, dzięki mniejszej liczbie transakcji i mniejszej ilości odpadów oraz poszanowaniu bioróżnorodności i suwerenności żywnościowej. | |
| Bioróżnorodność
Na 90% mięsnej części diety ludzkiej, składa się jedynie od 14 gatunków ssaków i ptaków, a tylko 4 gatunki - przenica, kukurydza, ryż i ziemniaki dostarczają organizmowi połowę energii pochodzenia roślinnego. Agenda ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa szacuje, że w ubiegłym wieku, zniknęło trzy czwarte geneycznej różnorodności upraw rolniczych. Co więcej, z 6300 gatunków zwięrząt, 1350 jest zagrożonych wyginięciem lub już wyginęły. Przemysłowytyprolnictwa zachęcił wielu rolników do korzystania z tych samych gatunków wysokowydajnych roślin czy zwierząt. Niestety,kiedy producenci żywności rezygnują z różnorodności, to odmiany roślin i gatunki zwierząt mogą zniknąć razem z ich specyficznymi cechami genetycznymi. Dla uboższych rolników, różnorodność biologiczna może stanowić najlepszą ochronę przed głodem. Konsumenci z kolei mogą korzystać z szerszego wyboru produktów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, co oznacza, że możliwość korzystania z pełnowartościowej diety. Jest to szczególnie ważne dla społeczności lokalnych z utrudnionym dostępem do większych rynków. | |
| Suwerenność żywnościowa “Suwerenność żywnościowa jest prawem populacji do żywności zdrowej, odpowiedniej kulturowo, produkowanej zrównoważonymi i ekologicznymi metodami, podpartymi prawem do tworzenia własnych polityk żywnościowych i rolnych” . jest to definicja "suwerenności żywnościowej" dostarczona przez Nyeleni Forum z 2007 (w Mali). Suwerenność żywnościowa oferuje strategię oporu wobec i zmiany obecnego systemu handlu spożywczego podtrzymywanego przez korporacje; strategię, która jest skierowana na żywność, rolnictwo, systemy rybołówstwa i pastwiskowe, skupione wokół lokalnych producentów i konsumentów. Daje pierwszeństwo lokalnym i krajowym rynkom i gospodarce. Suwerenność żywnościowa promuje przejrzystość w biznesie, zapewniającą równe zyski dla wszystkich, jak również prawo konsumenta do kontrolowania własnego odżywiania. Zapewnia prawo do uprawiania i zarządzania ziemią, wodą, nasionami, żywym inwentarzem i bioróżnorodnością osobom, które faktycznie produkują żywność. Wreszcie, suwerenność żywnościowa "oznacza nowe, wolne od ucisku i nierówności, stosunki społeczne między kobietami i mężczyznami, populacjami, grupami etnicznymi, klasami ekonomicznymi i pokoleniami". | |
| Kooperatywy spożywcze Ludzie na całym świecie rozwijają alternatywne, do metod dobrze już znanych (supermarkety i centra handlowe), metody dystrybucji żywności. W poszukiwaniu produktów o wysokiej jakości i w przystępnej nej cenie ludzie łączą się w grupy i wspólnie współpracują z producentami rolnymi na obszarach, w których żyją kupując ich produkty. Ci ludzie wybierają lokalne i ekologiczne uprawy jako rodzaj eksperymentu społecznego, Mechanizm ten zaczyna zajmować miejsce tradycyjnego łańcucha: konsumenci i producenci uzgadniają rodzaj i ilość potrzebnej żywności, z góry ustalają cenę i gwarantują zaliczkę dla producenta. Dystrybucja jest podzielona, z mniejszym negatywnym wpływem na środowisko. | |
| Lista zakupów #1 Co kupować a czego nie
| |
| Lista zakupów #2 Gdzie kupować i w jaki sposób 1. Wybieraj żywność na targach i bazarkach, a nie w supermarketach 2. Poszukaj kooperatyw spożywczych blisko Twojego miejsca zamieszkania 3. Sprawdź, czy w Twojej okolicy jest możliwość dostarczania sezonowych produktów przez producentów prosto do domu 4. Załóż wspólnie z sąsiadami lub znajomymi ogródek 5. Wspieraj lokalne, niewielkie przedsiębiorstwa i sklepy | |